Experts opinion: Inleiding V-model: ontwerp, realisatie, verificatie

Uit het boek: De complete Projectmanager

Het V-model (Rook, 1986) is eigenlijk niets anders dan een andere representatie van de in
hoofdstuk 1 behandelde fases, verkregen door de integratie- en testactiviteiten omhoog te
kantelen tot de ‘rechterzijde van de V’. In deze V staan aan de linkerzijde de activiteiten van
het defi nitie- en ontwerpproces (het bedenken), aan de onderzijde de activiteiten van het
realisatieproces (het maken) en aan de rechterzijde die van het integratie- en verifi catieproces
(het toetsen).

Figuur 3.2 Creëren V-model door het ‘omklappen’ van de integratie- en testactiviteiten

Uiteraard is het V-model een vereenvoudigde weergave van je werkelijke project. Daar ligt
ook de kracht. Het snel kunnen projecteren van het V-model op je eigen project helpt bij
het aanbrengen van structuur en het defi niëren van proactieve actie, zoals we in hoofdstuk
3.2 zullen zien.

Horizontale relaties

De relatie tussen de linkerzijde en de rechterzijde van het V-model gaat verder dan het onderscheiden
van de ontwerp- en de testzijde. In het V-model vind je namelijk voor elke specifi catie-
of ontwerpfase aan de linkerzijde een corresponderende testfase aan de rechterzijde. De eisen
(requirements) van de opdrachtgever worden bijvoorbeeld getoetst met de acceptatietest,
de systeemspecifi catie met een systeemtest en de ontworpen onderdelen met een specifi eke
moduletest. Er is dus een groot aantal horizontale relaties tussen wens en resultaat, die naarmate
je lager komt in de V over steeds kleinere deelstukken van het project gaan.

In fi guur 3.3 is het V-model afgebeeld in relatie tot het projectmodel. Ze volgen beiden dezelfde
horizontale tijd-as. Het V-model vult het projectmodel aan met de technische ontwerp
en verifi catie deliverables. Deze inhoudelijke tussenresultaten staan niet in het projectmodel
(fi guur 1.6) omdat het geen projectmanagementonderwerpen zijn. Alleen de specifi catie deliverables
uit de inrichtingsfase staan onder de gezamenlijke noemer ‘defi nitiedocumenten’
in het projectmodel, omdat ze nodig zijn om het projectmanagementplan op te kunnen
stellen.

Figuur 3.3 Relatie van het V-model met het projectmodel

De begrippen in fi guur 3.3 dekken het gros af van de projecten in de technische productontwikkeling,
de ICT en de Bouw en infrastructuur. Maar je kunt het V-model ook toepassen
voor projecten in andere branches zolang deze gebaseerd zijn op een ontwerp-, realisatie- en
verifi catietraject.

Integratieniveau

De verticale as van het V-model is het integratieniveau van je
project. Langs deze as wordt het systeem opgedeeld in deelsystemen
die wederom bestaan uit componenten. Deze
componenten worden vervolgens in de rechterzijde van het
V-model weer geïntegreerd tot een werkend eindproduct. In
fi guur 3.4 geef ik dit voor een auto weer. Het denken in systemen
en het opdelen (decomponeren) van complexe systemen
tot een architectuur valt onder het vakgebied Systems
Engineering. Ik ben voorstander van een innige koppeling
tussen project management en Systems Engineering. Daarom zal Systems Engineering bij het bespreken van het planningsproces in hoofdstuk 5 en 6 veel aan bod komen. Net zoals
de koppeling tussen projectmanagement en leiderschap hoog op mijn lijstje staat:
projectmanagement = structureren + beïnvloeden.

Figuur 3.4 Decompositie van systeem naar deelsysteem naar component

Het maken van een goede decompositie is vakwerk. Want alleen als het project goed is opgedeeld
volgens duidelijke en stabiele interfaces, kunnen de deelstukken worden gedelegeerd
aan andere afdelingen, uitbesteed aan toeleveranciers en geïntegreerd tot een eindproduct.
Daarom geloof ik ook niet in het dogmatisch scheiden van management en inhoud, iets wat
soms wordt geadviseerd. Je kunt systemen wel opdelen in deelstukken die minder management
of inhoud bevatten, maar je kunt dat niet doen zonder kennis van beide.

Nadere informatie:

Titel: De complete projectmanager
ISBN: 9789401800419
Prijs: € 31.75
Auteur: Roel Wessels